Enno ya da Asfalttaki Karahindiba
Çocukken insanın kendini anlatması daha zordur. Bu, bunu becerememesinden ziyade, yetişkinlerin tavırlarından kaynaklanır. “O daha bir çocuk” bakışından… Bir yetişkinde “kendine özgü”lük olarak değerlendirecekleri pek çok şey, bir çocukta anormal gibi görünür. İşte bu hislerle anlatmaya başlıyorum Enno’yu…
Enno, bir sene okula geç başlamış, bir sene de kalmış olduğu için sınıfındaki en büyük, 11 yaşında bir çocuktur. Kokulara ve seslere karşı epey hassas olduğunu fark ederiz, bu yüzden bazen derslere, bazen dünyanın kendisine çok iyi adapte olamaz. Tabi bu akademik başarısına! yansır. Çocuğunun meslek lisesine değil de normal bir liseye gitmesini isteyen anne için bu oldukça üzücüdür. Kitap boyunca maalesef bu anne epey canımı sıktı. Tam olarak çocuğunu “göremeyen” “onu duymayan” bir anne. Sırf bu yüzden kitabı veliler de okumalı dedim, tabi öğretmenler de…
İşte bu şekilde geçen günlerde Enno’nun zorlu hayatına tanık oluruz satırlar boyu. Kendini tam olarak bir uzaylı gibi hissetmektedir. Çünkü normal değildir, uyum sağlamakta güçlük çeker. Tabi bütün bunlar, biraz da kitaptaki sıkıntılı yetişkinler yüzünden olmaktadır. Bizde Enno gibi bir karakter olsa, sanırım kendini bu kadar kötü hissetmezdi. Değil mi?
Enno, Hayalistan adından bir yer inşa eder, kendi hayalinde ve satırlarında. Dünyada yaşadığı sıkıntılar orada yoktur. Vefat etmiş ve çok sevdiği dedesi vardır orada. Hayalistan, bir nevi Enno’nun nefes alabildiği yerdir.
En nihayetinde Enno’nun bu kadar farklı hissetmesinin, hassas olmasının sebebi anlaşılır. Ayrıca bu hassaslık ona iyi bir gözlem yeteneği de bahşettiği için, güzel bir hikaye yazmıştır ve arkadaşının gönderdiği yarışmada iyi bir sonuç alır. Enno, annesi ile, hayat ile barışır.
Kitapta oldukça vurucu cümleler var. Bu haliyle 35 Kilo Tembel Teneke kitabını hatırlattı bana. Fakat o kesinlikle daha acı idi diyor, his hatırası arşivim.
Enno gibi çocuklar da, her insan da özeldir. Bir yerlerde başarılı olmaları, birinci olmaları, üstün yetenekli olmalarına, yaptıkları mesleklere, kazandıkları paranın miktarına ve tabi ki takipçi sayısına bakarak onları nihai olarak değerlendirmemek lazım. Elbette bunlar kim olduğumuz hakkında, ilk başta bazı ipuçları içerebilir. Fakat asla, kim olduğumuzu bu kaypak sıfatlar üzerine inşa etmeyelim; kimseye de onlar üzerinden bakmayalım.
Kitabı okurken, insanı hayatında iyi bir arkadaşın, iyi bir yakının ne kadar önemli olduğunu tekrar düşündüm. Sizin hayatınızda kim var demeyeceğim, siz kim için böyle sağlam bir kale oldunuz diye soracağım ve şimdiden iyi okumalar dileyeceğim…
Enno ya da Asfalttaki Karahindiba
(Enno Anders Löwenzahnelm Asphalt)
2017 Zürih Çocuk Kitabı Ödülü
Yazan: Astrid Frank
Resimleyen: Regina Kehn
Çeviren: Semra Pelek
Kırmızı Kedi Çocuk, Mart 2020
11+