Kırkyama

Cennetin Çocukları, Serçelerin Şarkısı gibi en çok bilinen, çocukların başrollerde olduğu İran filmlerini sevdiyseniz size güzel bir kitap haberimiz var, Kırkyama. Kırkyama aynı sıcak duyguları, lezzeti alacağınız Farsçadan çevrilmiş bir “çocuk romanı”.

Reyhancan kalabalık bir ailenin büyük kızıdır (ilkokul öğrencisi). Fakirlik, babasının polisten ve alacaklılardan kaçması, abisinin kötü davranışları, ninesinden ayrılmak zorunda kalmaları vs derken zor bir hayatı vardır. Reyhan bunu bize pek hissettirmez aslında. Belki de ninesinden aldığı destek, görmüş olduğu sevgi onu kuvvetli yapmaktadır. Bir de masallar tabi. Ninesinin anlattığı masallar ve yıldızlar. Fakat Reyhan, evin damında uyumadan önce izlediği, ninesi ile sohbetlerinin baş konuğu olan, kitap boyunca onun ruh halini bize yansıtan yıldızları, rüyalarında bu masal kahramanlarından korumak zorunda kalır bazen. Rüyaları bazen kabusa döner Reyhan’ın.

Ne güzel bir an…

Yeni ifadeler

Çeviri bir metin olunca, farklı kullanılan bazı deyimler, ifadeler var kitapta. “canına düşmek” gibi… Kah dayak için kullanılmış, kah buğday başaklarını yere seren rüzgar için. Fakat dile zenginlik katıyor bu ifadeler. Metinde duyguların, durumların ifadesi çok etkili bir şekilde veriliyor. Böylece çocuk edebiyatına dahil bir eseri okuduğunuzun daha da farkına varıyorsunuz.

Kitapta aile içi şiddet de var maalesef. Reyhanın babası abisi Samet’i dövüyor. Samet de Reyhan’ı. Hal böyle olunca Reyhan da içinde ona karşı öfke biriktiriyor bazen, bir gün dövülmekten kendini kurtarabilmek için abisini sıcak ütü ile tehdit ediyor mesela.

Fakat kitaptaki dayak sahneleri, hayatın zaten acı yüzleri arasında bir yerde, bir raftaki kitaplar kadar eşit olarak yer alıyor kurguda. Yeri geliyor, Reyhancan’ın rüyasında çalınan yıldızlarına da eş değer üzülüyorsunuz.

Reyhan ile ninesinin ilişkisi çok güzel, karlı bir ovada sıcak sıcak akan bir nehir gibi. Reyhanın merhametini, yüreğini besleyen de o nehir muhtemelen. Reyhan duygu dolu, hayallere dalan bir çocuk. “Aklın nerede kız?” diye daldığı hayallerden çekiliyor bazen.

Kitap ismini ninesinin Reyhan’a verdiği kırkyama mendilden alıyor. Bu mendil özel anlamlar taşıyor ikisi için de. Mendil, Reyhan’ın en yakın arkadaşı olacak Mihri’yi de zor bir durumdan kurtarıyor. Reyhan uyurken gözlerinin üzerine örtüyor mendili, rüyasında ninesini görebilmek için… Ninesi, uzun bir ayrılık sonunda kavuştuklarında kokluyor mendili, Reyhan’ın kokusu geliyor diye.

Reyhan kitabın sonunda “ben ne zaman büyüyeceğim” diye soruyor. Halbuki belki de çoktan büyümüşsündür sen Reyhancan. 12 yaş ve üzeri için kaliteli, insanın yüreğine değen bir kitap. Şimdiden iyi okumalar.

Kırkyama

Yazan: Cemaleddin Ekremi

Farsçadan çeviren: Dr. Güler Nuhoğlu

Demavend Yayınları

1.Baskı Aralık 2017, 84 sayfa

12+